ХААРЫЙАР ОТ, СЫТЫГАН ОТ
(Крапива)
Крапива двудомная дэнэр. Бу от түөрт көрүҥүттэн саамай элбэх битэмииннээх эрбэһин от. Хараҥа күөх сэбирдэхтээх, бытархай араҥастыҥы сибэккилээх. Бу оту сахалар сытыган от диэн ааттыыллара, тоҕо диэтэххэ кини эккирэтэ сылдьан саамай куһаҕаҥҥа, сытыган, сытыйбыт-ымыйбыт сиргэ үүнэр. Бастыҥ эмтээх отунан киэнник биллэр. Олус элбэх ыарыыны эмтиир.
Химическэй састаабыгар гликозид, араас элбэх кислоталар, крахмаал, флавоноид, пантоненовай кислота, марганец, тимир, сера, алтан, кремний, бор, никель, титан, кальций, фитонцид, арыы, кумарин бааллар. В1, В2, В3, В6б, К, Е, РР битэмииннэринэн олус баай.
Сиэмэтигэр С битэмииннээх. Хаарыйар от араас тымныйыыны, куртах бааһын, араас искэннэри, опухоллары, рагы, сүһүөҕү,
сурэҕи, таттарар ыарыыны, хааны тохтотор, хабаҕы, маатканы, бүөрү,
быары, атеросклероһу, оһоҕоһу, ис органнар ыарыылары, геморройу, дизентерияны, ангинаны, саахар ыарыытын эмтиир. Тугу кини кыайбатаҕа баарый? Киһини уһун үйэлиир. Бу оту силистэри байдыы эмп онороллор.
Кытайга, Алтайга, Тибеткэ, Японияҕа киэнник тарҕаммыт уонна ас быһыытынан сиэниллэр.
Туругу тупсарарга: 1 ыстакаан оргуйбут ууга 1 ост.ньуоска хаарыйар от бороһуогун кутан 25 мүнүүтэ туруоран баран аһыах иннинэ куннэ 3-4 биирдии остолобуой ньуосканан иһэллэр.
Бу оту оргутан баран, баатаҕа оботторон ириҥэлээх бааһы саба
ууран компресс оҥоһуллар: отвара - 2 ост. ньуоска бороһуогун 1 ыстакаан итии ууга 2-3 чаас туруоран баран тутталлар.